Dylatacje na tarasie – czym są i do czego służą?

Dylatacja, określana także jako przerwa dylatacyjna, pełni różne funkcje. Jest to szczelina, która została celowo umieszczona w danej budowli. Dylatacje występują w kilku rodzajach. W przypadku zmian układu, dużych wymiarów konstrukcji lub znaczących rozbieżności w obciążeniach stosowane są dylatacje konstrukcyjne. W sytuacji, gdy chcemy uniknąć zniekształceń termicznych, na przykład pod wpływem ciepła, należy utworzyć dylatacje termiczne. Dylatacje przeciwdrganiowe redukują wpływ wstrząsów, a technologiczne – niepożądane odkształcenia powstałe chociażby podczas skurczu betonu.

Każda konstrukcja posiada stałe obciążenie, czyli własny ciężar oraz obciążenie zmienne, związane z jego użytkowaniem. W przypadku tarasu do czynników problematycznych możemy zaliczyć również duże różnice temperatur, a także obciążenie szokowe, związane z gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi. Naraża to materiały wykorzystane do wykończenia tarasu na obciążenia termiczne, które mogą odebrać mu ładny wygląd, ale przede wszystkim spowodować problemy z użytkowaniem oraz konieczność kosztownej renowacji. W największym stopniu dotyczy to zastosowania na tarasie płyt ceramicznych. Ryzyko uszkodzeń wywołanych przez odkształcenia termiczne w dużym stopniu pomoże zmniejszyć zastosowanie w konstrukcji tarasu dylatacji.

Różne rodzaje dylatacji

W tarasach mamy do czynienia z kilkoma typami dylatacji: konstrukcyjne, odpowiadające dylatacjom budynku, jeśli budujemy taras na innej budowli, a także dylatacje podkładu, obwodowe, pozorne oraz umieszczone w połączeniu kolejnych warstw nawierzchni. Dylatacja podkładu umożliwia jego przemieszczanie w poziomym kierunku, a także w ograniczonym zakresie – w kierunku pionowym. Dylatacje obwodowe z kolei pozwalają na swobodne odkształcanie się podkładu, a dylatacje pozorne, określane także jako wymuszone, zmniejszają skutki skurczu fizyczno-chemicznego w przypadku betonu.

Jakie czynniki należy uwzględnić w projekcie tarasu?

Czynniki, które koniecznie należy uwzględnić podczas projektowania odpowiedniego rozmiaru pól dylatacyjnych, to szerokość zakładanej szczeliny, która pozwoli na bezpieczne odkształcenia liniowe, a także typ wykorzystanego wypełniacza, służącego do uszczelnienia dylatacji. Wybór odpowiedniego uszczelniacza jest określony przez odpowiednie normy. Na przykład przy układaniu płytek ceramicznych należy zastosować uszczelniacz poliuretanowy, a układ dylatacji powinien pokrywać się z układem płyt.

Odpowiednie zaprojektowanie szczelin dylatacyjnych zakłada uwzględnienie kilku czynników – przede wszystkim przewidywanej różnicy temperatur, a także układu nawierzchni. Wiele osób pomija kwestię dylatacji, jednak jest to duży błąd, ponieważ może to doprowadzić do zniszczenia wykładziny tarasowej, bez względu na to, czy są nimi panele kompozytowe czy ceramika.